LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRÁNH “TĂNG THÊM VIỆC” CHO NHÂN SỰ KHI ÁP DỤNG AI TRONG DOANH NGHIỆP?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một kỷ nguyên mới cho doanh nghiệp, hứa hẹn tự động hóa, tăng tốc quy trình và nâng cao năng suất. Tuy nhiên, đôi khi, sự hào hứng này lại vô tình tạo ra một thách thức mới: “workslop” – hay những công việc do AI tạo ra tưởng chừng hoàn hảo, nhưng lại đòi hỏi con người phải dành thêm thời gian và công sức để chỉnh sửa, hoàn thiện. Vậy làm thế nào để chúng ta khai thác sức mạnh của AI mà không vô tình “tăng thêm việc” cho đội ngũ của mình?

"Workslop" là gì và tại sao chúng ta cần quan tâm?

"Workslop" là thuật ngữ mô tả những sản phẩm hoặc nội dung được tạo ra bởi AI trông có vẻ đạt yêu cầu ban đầu, nhưng thực tế lại thiếu chiều sâu, độ chính xác hoặc tính phù hợp cần thiết để có thể sử dụng ngay. Điều này buộc nhân viên phải dành thêm thời gian đáng kể để kiểm tra, chỉnh sửa, hoặc thậm chí làm lại từ đầu. Thay vì tiết kiệm thời gian, AI lại trở thành một "gánh nặng" bất ngờ.

Theo nghiên cứu của BetterUp Labs, "workslop" là "nội dung công việc do AI tạo ra trông giống như công việc tốt, nhưng thiếu chiều sâu để thực sự giúp tiến triển nhiệm vụ". Đây là một thực tế mà nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt, khi triển khai AI mà chưa có chiến lược rõ ràng.

Mức độ phổ biến và tác động của "Workslop"

Workslop đang phổ biến đến mức nào?

Một khảo sát gần đây trên 1.150 nhân viên tại Hoa Kỳ đã tiết lộ con số đáng báo động: 40% người tham gia cho biết họ đã nhận được sản phẩm "workslop" trong tháng vừa qua. Đáng chú ý, lượng nội dung này chiếm khoảng 15% tổng sản phẩm công việc mà họ nhận được từ đồng nghiệp. Điều đáng ngạc nhiên hơn là "thủ phạm" không chỉ là nhân viên cấp dưới; 40% nhận "workslop" từ đồng nghiệp, 18% từ nhân viên, và 16% từ chính cấp trên. Điều này cho thấy, hiện tượng "workslop" đang len lỏi vào mọi cấp độ trong doanh nghiệp.

Tác động không ngờ đến năng suất và tinh thần đội ngũ

Rõ ràng, "workslop" là kẻ thù của năng suất. Trung bình, mỗi nhân viên phải mất gần 2 giờ đồng hồ để sửa chữa hoặc hoàn thiện một sản phẩm "workslop". Điều này không chỉ gây lãng phí thời gian mà còn tốn kém đáng kể cho doanh nghiệp, ước tính khoảng 186 USD mỗi tháng cho mỗi nhân viên gặp phải tình huống này. Nếu có nhiều nhân sự bị ảnh hưởng, con số thiệt hại tài chính có thể lên tới hàng trăm nghìn USD mỗi năm.

Không chỉ vậy, "workslop" còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần làm việc. 53% nhân viên cảm thấy khó chịu khi nhận sản phẩm "cẩu thả do AI tạo ra". Thậm chí, 42% mất niềm tin vào đồng nghiệp, và 37% có xu hướng đánh giá người đó "kém thông minh hơn". Điều này cho thấy, việc áp dụng AI sai cách không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn làm suy yếu văn hóa hợp tác và tin cậy trong nội bộ.

Làm sao để nhận biết "Workslop" một cách hiệu quả?

Một trong những thách thức lớn nhất của "workslop" là sự khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Các sản phẩm do AI tạo ra thường có vẻ ngoài hoàn chỉnh: một bài viết đủ dài, một báo cáo có số liệu, hay một hình ảnh cân đối. Tuy nhiên, khi đào sâu, chúng ta sẽ nhận ra sự sáo rỗng, thiếu chính xác, hoặc giá trị thực tế mờ nhạt.

Hãy chú ý đến những dấu hiệu tinh tế: ngôn ngữ khô khan, lặp lại, thiếu sáng tạo, hoặc lạm dụng thuật ngữ chuyên môn một cách không cần thiết. Thông tin có thể mơ hồ, thiếu chi tiết quan trọng, hoặc thậm chí sai lệch. Trong lĩnh vực đa phương tiện, hình ảnh có thể méo mó, không tự nhiên, hoặc giọng nói đều đều, vô cảm. Đôi khi, chỉ cần một cảm giác "không thật", "vô hồn" cũng đủ để bạn nghi ngờ. Hãy tin vào trực giác của mình; nó thường là công cụ nhận diện đáng tin cậy nhất để phân biệt giữa một sản phẩm sáng tạo thực sự và một "đồ giả" công nghệ.

Chiến lược hiệu quả để tránh "Bẫy Workslop"

Trong thế giới công nghệ phát triển như vũ bão với các công cụ như ChatGPT, Gemini hay Claude, việc loại bỏ hoàn toàn "workslop" là điều gần như bất khả thi. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro này bằng những phương pháp tiếp cận thông minh:

1. Xây dựng quy định rõ ràng về việc sử dụng AI

Khuyến khích nhân viên dùng AI mà không có hướng dẫn cụ thể chính là con đường dẫn đến "workslop". Doanh nghiệp cần xác định rõ khi nào nên sử dụng AI, cho mục đích gì, và các tiêu chuẩn đầu ra cần được kiểm soát chặt chẽ. Việc này giúp mọi người hiểu rõ vai trò và giới hạn của AI, đảm bảo chất lượng công việc.

2. Phát triển tư duy đúng đắn về AI

AI nên được coi là một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, giúp con người tối ưu hóa công việc, chứ không phải là một phương tiện thay thế hoàn toàn. Khi nhân viên hiểu rằng AI là "trợ lý" đắc lực để họ làm việc tốt hơn, thay vì "người làm thay", chất lượng sản phẩm sẽ được cải thiện đáng kể. Hãy tập trung vào việc làm chủ AI, chứ không phải để AI làm chủ công việc.

3. Thúc đẩy sự cộng tác hài hòa giữa con người và AI

Thay vì để AI tự vận hành độc lập, hãy tích hợp nó vào quy trình làm việc như một đối tác. AI có thể gợi mở ý tưởng, xử lý dữ liệu thô, hoặc tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại. Nhưng chính con người mới là người đưa ra định hướng chiến lược, bổ sung chiều sâu cảm xúc, kiểm tra tính xác thực và mang lại giá trị thực sự cho sản phẩm cuối cùng. Sự kết hợp giữa tốc độ của AI và trí tuệ, cảm nhận của con người sẽ tạo nên những kết quả vượt trội.

"Workslop" là lời cảnh tỉnh cho việc vội vàng áp dụng AI mà thiếu đi một chiến lược bài bản. Nếu doanh nghiệp coi AI như một "cây đũa thần" có thể giải quyết mọi vấn đề một cách tự động, kết quả thường sẽ trái ngược: công việc nhiều hơn, chi phí tăng cao, và tinh thần đội ngũ suy giảm. Để AI thực sự mang lại giá trị, chúng ta cần tiếp cận một cách thận trọng, có sự hướng dẫn và kiểm soát chặt chẽ. Bởi lẽ, công nghệ chỉ thực sự mạnh mẽ khi được con người sử dụng đúng cách, và đó chính là chìa khóa để khai mở tiềm năng vô hạn của AI mà không phải đối mặt với gánh nặng "workslop".

MagicFlow | TechData.AI