CHUYỂN LÀN SÓNG KHỞI NGHIỆP Ở ĐỘ TUỔI 20 THỜI AI

Trong kỷ nguyên Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển như vũ bão, chúng ta đang chứng kiến một hiện tượng đáng chú ý: làn sóng những người trẻ tuổi, thậm chí chỉ mới đôi mươi, đang mạnh dạn dấn thân vào con đường khởi nghiệp. Lấy cảm hứng từ những huyền thoại công nghệ như Bill Gates, Steve Jobs hay Mark Zuckerberg – những người đã làm nên lịch sử khi còn rất trẻ – thế hệ Gen Z ngày nay đang nắm bắt cơ hội vàng mà AI mang lại. Họ chọn xây dựng đế chế riêng thay vì theo đuổi con đường học vấn truyền thống hay làm việc cho các tập đoàn lớn. Các nhà đầu tư mạo hiểm tại quỹ Andreessen Horowitz (a16z) nhận định: "Đây là giai đoạn tuyệt vời nhất trong thập kỷ qua để những người trẻ bỏ học hoặc vừa tốt nghiệp bắt đầu xây dựng công ty của riêng mình."

Sức Mạnh Trí Tuệ Nhân Tạo: Đòn Bẩy Cho Các Nhà Khởi Nghiệp Trẻ

Thống kê từ Jared Friedman, đối tác tại vườn ươm khởi nghiệp danh tiếng Y Combinator, cho thấy sự thay đổi rõ rệt: năm 2022, chỉ 10% nhà sáng lập tham gia chương trình cố vấn của họ là sinh viên hoặc vừa tốt nghiệp. Chỉ hai năm sau, con số này đã tăng vọt lên 30%. Điều này minh chứng cho sự tự tin và khát khao của thế hệ trẻ trong việc định hình tương lai công nghệ.

Một ví dụ điển hình là Chungin "Roy" Lee, cựu sinh viên khoa học máy tính tại Đại học Columbia. Anh từng gây xôn xao dư luận khi dùng AI tự phát triển để vượt qua các buổi phỏng vấn kỹ thuật và nhận được lời mời thực tập từ những "gã khổng lồ" như Amazon, Meta, TikTok. Sau khi bị đình chỉ học, Lee đã cùng bạn bè thành lập startup Cluely và nhanh chóng huy động được 15 triệu USD từ quỹ a16z. Lee chia sẻ với Business Insider: "Trong suốt lịch sử loài người, người trẻ luôn tràn đầy tham vọng và muốn tạo dựng sự nghiệp ngay từ đầu những năm 20 tuổi. Tôi thấy điều này giống như việc mọi người ra khơi với 20% khả năng sống sót để có cơ hội gặt hái vinh quang và thay đổi thế giới một cách ý nghĩa."

Không chỉ vậy, làn sóng sa thải trong ngành công nghệ sau đại dịch COVID-19 cũng khiến sức hút của các công việc tại Big Tech giảm sút. Theo Lee, nếu tìm kiếm sự ổn định, gia nhập các tập đoàn lớn có thể không còn là lựa chọn an toàn. Thay vào đó, khởi nghiệp, với sự hỗ trợ của AI, có thể mang lại cơ hội lớn và ít rủi ro hơn theo một khía cạnh khác.

Jake Adler, 21 tuổi, nhà sáng lập startup công nghệ sinh học và quốc phòng Pilgrim, là một minh chứng khác. Anh cho biết các công cụ AI như ChatGPT đã giúp anh tự học hỏi các chủ đề phức tạp ở trình độ sau đại học, như vật lý năng lượng cao. Mặc dù thế giới luôn có những nhà sáng lập trẻ, Adler tin rằng sự phát triển của AI đang thúc đẩy nhiều thanh thiếu niên xây dựng những sản phẩm phần cứng phức tạp, khác biệt hoàn toàn so với các startup tiền điện tử hay mạng xã hội trước đây. Tốt nghiệp trung học năm 2022, Adler không có ý định học đại học và tự tin nói: "Bạn đã có cả một bằng tiến sĩ trong túi rồi."

Các Nhà Đầu Tư "Săn Đón" Thế Hệ Tài Năng AI

Thung lũng Silicon đã từ lâu là cái nôi ươm mầm các tài năng trẻ thông qua những chương trình nổi tiếng như Y Combinator. Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư mạo hiểm như Dorm Room Fund (tách ra từ First Round Capital) còn cho phép sinh viên trực tiếp đầu tư vào các startup do bạn bè đồng trang lứa sáng lập. Học bổng Thiel của tỷ phú Peter Thiel trao 200.000 USD cho những người trẻ muốn kiến tạo thay vì chỉ ngồi trên ghế nhà trường, còn chương trình Z Fellows cung cấp 10.000 USD cùng một tuần cố vấn chuyên sâu cho các nhà sáng lập giai đoạn đầu.

Dù những nhà khởi nghiệp trẻ tuổi này còn thiếu kinh nghiệm làm việc, nhưng điều đó không làm các nhà đầu tư mạo hiểm e ngại. Thomas Laffont, nhà đồng sáng lập Coatue Management, cho biết ông không chú trọng vào tuổi tác mà tìm kiếm những đội ngũ tinh gọn, có khả năng thích ứng nhanh. Michael Gibson và Danielle Strachman, đồng sáng lập công ty đầu tư 1517, tiết lộ 85% danh mục đầu tư của họ là những nhà sáng lập trẻ, thậm chí không có bằng cấp. Gibson khẳng định, công cụ AI đang là chất xúc tác mạnh mẽ giúp "những người tự học tăng tốc" trên con đường thành công.

Chungin "Roy" Lee cũng chia sẻ rằng trong quá trình gọi vốn, các nhà đầu tư không hề quan tâm đến độ tuổi của anh. Khi tuyển dụng nhân sự, anh ưu tiên sự phù hợp văn hóa hơn là tuổi tác, mặc dù phần lớn đội ngũ Cluely hiện tại đều đang ở độ tuổi sinh viên.

Giáo Dục Đại Học: Còn Phù Hợp Trong Thời Đại AI?

Marvin von Hagen, 25 tuổi, đồng sáng lập startup Interaction Company of California chuyên về tác nhân AI, chia sẻ một cảm nhận thú vị: khi tham gia các chương trình tư vấn khởi nghiệp, anh thường là người lớn tuổi nhất trong nhóm. Dù đã tốt nghiệp đại học ở Đức, anh vẫn băn khoăn liệu việc học hỏi dễ dàng nhờ AI có thể làm giảm đi giá trị của tấm bằng đại học truyền thống hay không.

Tỷ phú Vinod Khosla, nhà đồng sáng lập Sun Microsystems, có quan điểm táo bạo khi cho rằng AI sẽ sớm vượt trội các giáo viên giỏi nhất, cung cấp chương trình học cá nhân hóa, theo yêu cầu, vượt xa mọi trường học truyền thống. Ông tin rằng AI sẽ mở ra cánh cửa cho mọi người chuyển đổi nghề nghiệp hoặc chuyên ngành mà không cần quay lại trường đại học. Như ông giải thích trong một podcast tháng 8: "Bạn có thể làm bất cứ điều gì vào bất cứ lúc nào và chuyển ngành. Bạn không cần quay lại trường đại học trong 3 hay 5 năm để chuyển từ kỹ thuật điện sang kỹ thuật cơ khí, hoặc từ y khoa sang ngành khác". Với thế hệ hiện nay, điều cốt yếu không phải là chuyên sâu một lĩnh vực mà là khả năng học hỏi nhanh và thích nghi linh hoạt với những thay đổi.

Quan điểm này cũng được Nikhil Kamath, đồng sáng lập nền tảng môi giới cổ phiếu Zerodha, ủng hộ. Ông nhận định trên X vào tháng 6 rằng thị trường việc làm toàn cầu đang thay đổi chóng mặt, và các mô hình giáo dục truyền thống khó lòng bắt kịp. "Thời đại của các chương trình đại học kéo dài bốn năm có thể đã qua. Học tập suốt đời chính là chuẩn mực mới cho tất cả mọi người", Kamath nhấn mạnh.

Tuy nhiên, vẫn có những lập luận bảo vệ giá trị của giáo dục đại học. Theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco, việc tốt nghiệp đại học vẫn giúp tăng tiềm năng kiếm tiền, với mức chênh lệch thu nhập 70-80% so với người chỉ tốt nghiệp trung học trong thập kỷ qua. Hơn nữa, khởi nghiệp luôn đi kèm với rủi ro; báo cáo của Harvard Business Review năm 2021 cho thấy hơn 2/3 startup không đạt được lợi nhuận.

Paul Graham, đồng sáng lập Y Combinator, một lần nữa khẳng định giá trị của đại học. Ông viết trên X vào tháng 7: "Đừng bỏ học đại học để khởi nghiệp hay làm việc cho startup. Sẽ có những cơ hội khởi nghiệp khác (và có thể tốt hơn), nhưng bạn không thể lấy lại những năm tháng đại học". Với Graham, đại học không chỉ là nơi chuẩn bị cho sự nghiệp mà còn là nơi "nâng cao trí óc", mang lại những trải nghiệm xã hội và kiến thức nền tảng vô giá.

Dù con đường nào được chọn, rõ ràng AI đang định hình lại cả giáo dục và khởi nghiệp, mở ra những chân trời mới đầy hứa hẹn cho thế hệ trẻ dám nghĩ, dám làm.

Tổng hợp bởi MagicFlow | TechData.AI